Kila mtandao wa blockchain kimsingi ni mradi wa ukuzaji wa programu. Inaanza na timu ndogo na wazo kubwa. Ikiwa wazo hilo linafanya kazi, teknolojia itakayotokea itahitaji umakini mara kwa mara kwa muda. Kuzaliwa kwa teknolojia mpya sio mwisho - ni mwanzo tu!
Sisi sote tunapitia mchakato huu kwa njia ya kibinafsi kwa kutumia simu zetu na vifaa vingine. Wakati mwingine ni sasisho cha usalama cha ghafla ili kuzuia hitilafu mpya zaidi. Nyakati nyingine, uboreshaji uliopangwa huleta zana na viboreshaji vipya karibu nasi. Katika visa vyote viwili, huu ni ushahidi wa timu yenye shughuli nyingi, inayofanya kazi kwa bidii ili kuipa teknolojia yako makali ya hivi punde.
Ramani ya njia za mradi wa cardano
Ikiwa wewe ni shabiki aliyejitolea wa kifaa chako, huenda umechukua muda wa kuangalia “ramani ya njia” yao - kila mradi uliofanikiwa unayo. Ramani ya njia huonyesha vipengele vipya ambavyo vimepangwa kwa siku zijazo, pamoja na tarehe zilizotarajiwa kutolewa. Hata mipango bora iliyowekwa inaweza kubadilika, lakini hutoa taswira ya sikun zijazo. Ikiwa unajaribu kuamua kati ya zana mbili tofauti za teknolojia, kuangalia ramani ya njia zao kunaweza kukusaidia kuelewa ni ipi inaelekea upande unaokuvutia! Vivyo hivyo, ramani ya njia isiyovutia au isiyo ya kweli ni ushahidi kwamba mradi hauna mpangilio au maono, ambayo inaweza kuwa ishara ya onyo.
Cardano ni mradi wa maendeleo ya programu pamoja na Bitcoin, Ethereum na zingine zote. Kuanzia mwanzo, Cardano imekuwa na ramani ya njia ya umma ambayo ni ya msukumo na inayoonyesha dhamira ya kifanikiwa. Maadili yao ya utafiti-kwanza ina maana kuwa maendeleo wakati flani yameonekana polepole ikilinganishwa na mitandao mengine yanayovutia. Hata hivyo, watu wengi ambao huchukua muda wa kuelewa ramani ya njia hiyo huwa waumini katika safari ya Cardano.
Hebu tuangali ramani ya njia ya Cardano. Lakini kwanza, tujue ni wapi jina hili lilitokea:
Mtandao wa Cardano umepewa jina la Gerolamo Cardano (1501-1576), mwanahisabati wa kitaliano mwenye ushawishi. Sarafu ya Cardano inaitwa “ADA”, na ilipewa jina ya Ada Lovelace (1815-1852), mtaalamu wa hisabati wa Kiingereza na mwandishi ambaye anatambuliwa kama “mtengeneza programu wa kompyuta” wa kwanza. (Unapaswa kuangalia ukurasa wake wa Wikipedia, hakuna muhtasari mfupi unaoweza kufanya haki kwa maisha ya Ada ya ajabu pamoja na kazi yake.) Tunapoangalia “ramani ya njia” ya mtandao wa Cardano, utaona kwamba kila mahali kwenye ramani ya njia hiyo ina jina janja. Majina ya kupendeza sio lazima, lakini ni ishara ya kukusudia kwa watu ambao kazi yao ilitoa nafasi ya kufanyika kwa mradi huu. Kama michango yao muhimu, tunatumai uvumbuzi na michango ya mtandao wa Cardano itaandikwa katika historia.
Byron - msingi
Lord Byron (1788-1824) alikuwa mshairi wa Kiingereza; lakini kwetu sisi inajulikana zaidi kwamba alikuwa babake Ada Lovelace.
Maono ya Cardano yalianza mwaka wa 2015, na waanzilishi wake wakipanga kuunda mtandao ambao utashughulikia changamoto za uwezo wa kuboreshwa, ushirikiano, na uendelevu. Itikafi za mtandao ziliundwa kulingana na utafiti, ukaguzi wa rika, na maoni ya jamii. Toleo la kwanza la mtandao wa Cardano lilikwenda mtandaoni mnamo Septemba 2017, na hivyo kuzindua “zama ya Byron”.
Katika enzi ya Byron, watumiaji wangeweza kununua na kuuza ADA.
Shelley - ugatuzi
Mary Shelley (1797-1851) alikuwa mwandishi wa riwaya za Kiingereza, anayejulikana zaidi kama mwandishi wa “Frankenstein.” Pia alikuwa rafiki wa Lord Byron kupitia kwa mumewe, Percy Shelley, na wazo la kitabu chake maarufu lilitokana na dau kati ya hao watatu. Enzi ya Shelley inahusu kufikia ugatuaji wa mtandao, na jina hilo ni la busara kweli - wakati wa kufikia hatua hii muhimu ya mtandao, mtu anaweza kusema, “IKO HAIII!!!!!”
Wakati mtandao wa Cardano ulizinduliwa, ulidhibitiwa katika sehemu moja - ulianza kwa vituo vya data vichache vinavyodhibitiwa na mashirika machache, kwa wakati na mahali fulani. Bila shaka kusudi la blockchain ni ugatuaji, lakini inachukua muda kukua katika ahadi hii. Mtandao wa Cardano ulikua huku wanajamii wakiweka nodi za mtandao, na bado wanajamii zaidi waliweka ADA zao kwenye nodi hizi. Mifumo ya “staking” na tuzo ilianzishwa ili kuhamasisha ushiriki, na kusababisha mtandao thabiti wa ugatuzi. Cardano ilifikia ugatuaji kamili mwishoni mwa Q1 2021. Kwa kulinganisha, Cardano inazingatiwa kuwa 50-100x zaidi ya ugatuzi kuliko mitandao mingine mikubwa ya blockchain. Hii inamaanisha kuwa na hatari ndogo sana kutokana na mashambulizi hasidi ya aina mbalimbali.
Katika Enzi ya Shelley, mtu yeyote anaweza kuendesha seva ili kukuza na kugawa mtandao wa Cardano zaidi.
Goguen - mikataba bora ( smart contracts)
Joseph Goguen (1941-2006) alikuwa mwanasayansi wa kompyuta na profesa wa Amerikani. Utafiti wake uliwahimiza wengine kubuni kitu kinachoitwa mfumo wa K. Mfumo wa K unaweza kutumika kiotomatiki kuangalia mikataba bora ( smart contracts) kama ina dosari, ambayo ni muhimu sana. (Kwa mfano, ingezuia kitu kama udukuzi mbaya wa Ethereum wa DAO wa 2016.)
Watu wengi huchukulia “blockchain” na “sarafu ya kidijitali” kuwa ya kufanana, lakini kuna mengi zaidi yanayoweza kufanywa kwa teknolojia hii! Bitcoin na sarafu ya digital ilikuwa mojawapo ya matumizi ya kwanza, na yenye kuvutia, ya teknolojia ya blockchain, lakini ilikuwa mwanzo tu. Mikataba bora ( smart contracts) ndio mpaka unaofuata wa matumizi ya blockchain. Mikataba bora (smart contracts) huruhusu mwingiliano salama na “usioaminika”, unaolindwa na mtandao.
Kuna mkanganyiko fulani kuhusu neno “usioaminika” - je, hatutaki uaminifu? Kwa kweli tunataka uaminifu, lakini…. huku tukiwazia hali ambayo tunaweza kuwaamini wanadamu wenzetu kufanya kile wanachosema, tunajua kwamba maisha ya kawaida hayako hivyo. Kwa hivyo tuna mitandao mikubwa ya wafanyabiashara wa kati - mabenki na madalali na mawakala wa kila aina, ambao hujenga viwanda vizima kutokana na hitaji la kutoa UAMINIFU katikati ya shughuli za kibinadamu - na kupata mapato ya kiasi fulani kutokana na shughuli hiyo! Mikataba bora (smart contract) inaweza kutoa kiwango sawa cha uhakikisho wa uaminifu kwa sehemu ya gharama, na bila urasimu au upendeleo wa kibinadamu kuathiri matokeo.
Cardano ilitoa Mikataba bora (smart contracts) mnamo Septemba 2021, na hivyo kuingia katika enzi ya Goguen. Kupatikana kwa mikataba bora ( smart contracts), watengenezaji na wavumbuzi wa ulimwengu sasa wanaweza kutumia jukwaa la Cardano kuunda DApps (Decentralized applications) yaani programu zilizogatuliwa ambazo zitaonyesha ulimwengu kuwa blockchain sio “sarafu bandia” tena.
Tunapoandika haya, tuko katika enzi ya Goguen ya ramani ya njia ya Cardano.
Katika Enzi ya Goguen, watumiaji wanaweza kuingiliana na Programu zilizogatuliwa: kununua na kufanya biashara ya nfts (Non-Fungible Tokens), kufanya biashara ya crypto bila kutoa utambulisho wao kwa ubadilishanaji wa kati.
Basho - kuboreshwa
Matsuo Bashõ (1644-1694) alikuwa mshairi wa Kijapani, anayetambuliwa kama bwana mkubwa wa haiku. Tunajua haiku kama umbo maridadi la kishairi ambalo huwasilisha maana kubwa kwa maneno machache. Katika enzi ya Basho, Cardano inapanga kupanuka kwa ukubwa na utendaji, huku ikihifadhi umaridadi wake wa kimsingi na alama ndogo ya kaboni.
Uvumbuzi mbili kubwa zilizopangwa katika enzi ya Basho ni side-chains na mitindo sambamba ya uhasibu . Hizi zitaruhusu moja ya ndoto ya msingi ya Cardano kugunduliwa: “Ushirikiano” inamaanisha uwezo wa mtandao mmoja wa blockchain kuingiliana na kufanya kazi na mitandao mingine. Ingawa tunaweza kufikiria ulimwengu rahisi wa blockchain moja ikiibuka kama mshindi mkubwa, hiyo sio kweli. Cardano inajenga kwa ajili ya ulimwengu tunaoishi, ambayo ina maana kuwa na uwezo wa kufanya shughuli na mitandao mingine na sarafu zingine, na kuifanya katika kiwango cha kimataifa.
Katika Enzi ya Basho, gharama ya kutumia mtandao ilipunguzwa hadi 90% katika hali fulani. Biashara zinaweza kuendesha mamilioni ya shughuli kwenye Cardano kwa sekunde.
Voltaire - Utawala
François-Marie Arouet (1694-1778), anayejulikana kama Voltaire, alikuwa mwanafalsafa wa utambuzi ambaye alitetea uhuru wa mtu binafsi kwa njia ambayo ilikuwa ya mapinduzi wakati huo. Leo, bado tunajitahidi kuunda ulimwengu ambapo kila mtu ana uhuru na wakala.
Katika enzi ya Voltaire, Cardano itaunganisha kikamilifu hazina na upigaji kura kwenye mtandao kuu, na kuwa DAO (Decentralized Autinomous organisation) yaani shirika huru lililogatuliwa. Huku mtandao unaoonekana tayari umegatuliwa, matengenezo na uendelezaji wake unaoendelea bado uko chini ya usimamizi wa 3IOHK, kampuni iliyoiunda na kuizindua. Tangu mwanzo, timu hii imejua kwamba uumbaji wao ulikuwa unajengwa ili kujulikana kwote, bila udhibiti wao; kumilikiwa na dunia nzima. Katika enzi ya Voltaire, hazina na mifumo ya upigaji kura itafikia ukomavu kamili. Mtu yeyote katika jumuiya ya Cardano atapata ufikiaji wa kupendekeza uboreshaji, kupiga kura kwa mawazo mengine, na kuchangia kazi zao wenyewe. Litakuwa shirika la umma ambalo linatumika na kila mtu, linasimamiwa, linaongozwa na kudumishwa na raia wake.
katika enzi ya Voltaire, mashirika na manispaa zinaweza kuendesha sehemu za mifumo yao ya utawala na upigaji kura kwenye Cardano, ikiwezesha demokrasia ya moja kwa moja kwa wanachama na raia wao.
Unafikiria nini?
kuielewa ramani ya njia ya Cardano inasaidia kwa kuelewa jamii ya Cardano. Mazungumzo, kazi, na msisimko ambao utashuhudia ni kutafakari isio tu ya kile kinachoonekana leo, lakini ya kile tunachojenga pamoja kwa ajili ya siku zijazo. Ikiwa wewe ni kama mimi, unaweza kuwa na maswali fulani kuhusu mawazo haya makubwa, na hata mawazo kadhaa. Je, uwezekano wa haya yote kuftendeka? Nadhani maswali haya yanafaa, na yanakaribishwa. Ninakualika kukaa ndani; Kunaweza kuwa na kipengele cha jaribio hili ambalo litakufurahisha, na inaweza kutumia vipaji vyako. Ikiwa jaribio la Cardano litafikia malengo yake, itakuwa kwa sababu watu kama wewe walishiriki - siku zijazo zinajumuisha kila mtu!
No comments yet…